ตัวตนคนคลองบอน

ถอดบทเรียน อาสาสมัครสาธารณสุขดีเด่นระดับชาติ 

สู่สังคม ศาสนา และวัฒนธรรมชุมชน คนคลองบอน

บังหมาดเคยบอกกับผมว่า ในมุมมองของบัง การพัฒนาชีวิตนับว่าเป็นเรื่องสำคัญ เพราะความดีของมนุษย์อยู่ที่การพัฒนาตนเอง ในทัศนะของอิสลามเห็นว่าขั้นตอนของการพัฒนาชีวิตสูงขึ้นไปเป็นลำดับทางด้านประสบการณ์ คนอาจมีชีวิตตกต่ำทางด้านความประพฤติและผลที่เขาได้รับ

คนทุกคนเกิดมามีลักษณะร่วมกันเป็นสากลอยู่อีกประการหนึ่ง คือ ความบริสุทธิ์ อันเป็นศักยภาพที่จะนำคนสู่เป้าหมายสูงสุดของชีวิตในจุดหมายปลายทางของชีวิตโดยเสมอกันคือ การมีชีวิตในสวรรค์ ทารกทุกคนเกิดมาในสภาพบริสุทธิ์ ไม่มีบาป ไม่มีการฝ่าฝืนกฎของอัลลอฮ์ เพราะอยู่ในแบบแผนที่ตนกำหนดไม่ได้ อัลกุรอานกล่าวว่า “ธรรมชาติที่อัลลอฮ์ทรงสร้างซึ่งตานั้นพระองค์ได้ทรงสร้างมนุษย์” (๓๐ : ๓๐) การตกอยู่ภายใต้กฎธรรมชาติของอัลลอฮ์ เป็นสภาพของการยอมจำนนต่อเจตนารมณ์ของอัลลอฮ์ โดยไม่ขัดขืน คือ เป็นอิสลาม บาปเกิดขึ้นเมื่อคนเติบโตมีความรู้จักผิดชอบชั่วดีแล้วจงใจฝ่าฝืนหรือละเมิดจริยธรรมของศาสนา ความรู้จักผิดชอบชั่วดีเกิดจากการเรียนรู้  ผู้นำศาสนาอิสลามในหมู่บ้านคลองบอนได้เห็นความสำคัญ จึงได้ปลูกฝังให้ลูกหลานชาวอิสลามได้มีหลักคุณธรรมในการดำเนินชีวิตโดยใช้หลักคุณธรรม

ประเสริฐ … หรือบังหมาดป็นผู้นำศาสนาและครูสอนศาสนาอิสลามในหมู่ 4 บ้านคลองบอน

ทุกวันศุกร์ เวลาในเวลาเช้าตรู่ บังหมาดให้ความรู้หลักคุณธรรมแก่ชาวชุมชนคลองบอนทั้งชายและหญิง 

ก่อนออกไปทำงาน จนเมื่อหลังละหมาดทุกวันศุกร์    เป็นเวลาของการให้ความรู้หลักคุณธรรมแก่ผู้ชายทุกคน 

การปลูกฝังคุณธรรมเพื่อการพัฒนาตนเองไปสู่การสร้างสังคม  สำหรับเด็กและเยาวชนปฐมวัย บังเสริฐเข้าไปในโรงเรียนบ้านคลองบอน สอนศาสนาทุกวันๆ ละ 2 ชั่วโมง   และในทุกวัน เวลา ย่ำค่ำค่ำคืน หน้าที่ของบังคือสอนคัมภีร์อัลกุระอ่าน

คุณธรรม 5  ประการ ที่ประเสริฐและผู้นำศาสนาทุกคนที่เกาะยาว สอนสั่ง ปลูกผังใประกอบด้วย มีความซื่อสัตย์  มีความเสียสละเพื่อส่วนร่วม มีความรับผิดชอบร่วมกัน  มีความเห็นอกเห็นใจกัน  มีความไว้วางใจกัน ซึ่งเป็นพื้นฐานของสังคมคลองบอนและการจัดการสุขภาพด้วยตนเองอย่างยั่งยืนด้วยการนำของบังเสริฐ

การบริหารจัดการทรัพยากรชุมขน

เมื่อสังคมคลองบอน ได้สร้างชุมชนด้วยคุณธรรม  5  ประการ ที่บังหมาดและผู้นำศาสนาท่านอื่นๆ ได้ปลูกฝังไว้จากรุ่นสู่รุ่น  ความซื่อสัตย์  มีความไว้วางใจกัน  เป็นส่วนสำคัญให้เกิดกองทุนของชุมชนต่างๆมากมาย อาทิเช่น

กองทุนหมู่บ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต ฯกองทุนสวัสดิการกลุ่มออมทรัพย์ฯ กลุ่มฌาปนกิจ กลุ่มประมงพื้นบ้าน กลุ่มปุ๋ย กองทุนแม่ของแผ่นดิน  กองทุนต่างๆเหล่านี้ มีมูลค่าของทุนรวมถึง 9,140,992 บาท

กองทุนทั้งหลายเหล่านี้ บังหมาดสามารถประสาน บริหารจัดการ บูรณาการเข้าสู่การจัดการสุขภาพของหมู่บ้าน ด้วยพื้นฐานของคุณธรรมแห่งความรับผิดชอบร่วมกัน  การมีความเห็นอกเห็นใจกัน ดูแลซึ่งกันและกันในด้านสุขภาพตามปัญหาที่จำเป็นที่สำคัญที่สุดในเกาะยาวคือการส่งต่อผู้ป่วยฉุกเฉินที่เกินความสามารถของสถานบรืการปฐมภูมิคือโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเกาะยาวใหญ่หริอคลินิกหมอครอบครัวพรุในให้เข้าถึงบริการสุขภาพขั้นทุติยภูมิได้ รวมถึงการส่งเสริมสุขภาพ ส่งเสริมการดูแลตนเองของชาวชุมชนให้สร้างสามารถพึ่งพาตนเองได้ สร้างความแตกฉานด้านสุขภาพ และการจัดการสิ่งแวดล้อมในชุมชนบ้านคลองบอน

นี่คือสิ่งทีผมได้เรียนรู้จากบังหมาด ชาวบ้านคลองบอนผู้เข้มแข็งที่ดำเนินชีวิตด้วยศรัทธายิ่งใหญ่ในศาสนา ผู้สร้างสังคมคลองบอนให้เข้มแข็งและจัดการดูแลชุมชนของตนเองได้อย่างยั่งยืน  ซึ่งผมคิดว่านี่คือรางวัลชีวิตอันยิ่งใหญ่ของคนคนหนึ่งที่ผมได้ค้นพบ

 (ภาพ : นวตกรรมการจัดการสุขภาพ บังหมาด )

สิ่งเหล่านี้เป็นถึงตัวตนของคนคลองบอน  ผมเห็นความสุขในตัวบังหมาดที่มีศรัทธายิ่งใหญ่ในอัลลอฮ์ เห็นความเข้มแข็งชุมชนบ้านคลองบอนที่จะสร้างสังคมแห่งสุขภาวะที่ยั่งยืนต่อไป 

หมอนิล นพ มารุต เหล็กเพชร